ILÇENIN NÜFUS DURUMU
Ilçenin genel nüfusu, 2000 yilinda yapilan
genel nüfus sayimina göre 26.874 dür.
Merkez Ilçe Nüfusu :4.672
Gülpinar Kasabasi :4.454
Demirci Kasabasi :3.889
Saratli Kasabasi :2.742
Bekarlar Kasabasi :2.763
Sofular Kasabasi :2.691
Köylerin Nüfusu
Camiliören :1.598
Kizilkaya :1.758
Akmezar : 861
Süleymanhüyügü : 332
Dügüz : 250
Pinarbasi : 300
Cumhuriyet (Delihebil) : 247
Çatalsu : 313
ILÇENIN TARIHÇESI :
ANADOLUNUN 10.000 YILLIK EN ESKI KÖYÜ ILÇEMIZDEDIR:
ASIKLI HÖYÜK
Gülagaç ilçesi 1990 yilinda merkezi
Agaçli kasabasi olmak ve Agaçli Belediyesinin
adi Gülagaç olarak degistirilerek Aksaray iline
bagli olarak kurulmustur. Ilçenin ilk Kaymakami Ali
YÜKSEL 23 Temmuz 1991 tarihinde göreve baslamis
16 Agustos 1991 de yapilan kurulus töreni ile ilçe
teskilat faaliyetine baslamistir.
Bölgede Gülpinar civarinda Hitit’lerden
kalma eserler bölgenin ne kadar eski bir yerlesim yeri
oldugu hakkinda bilgi vermektedir. Bekarlar kasabasindaki
Seyh Tur Hasan Dedenin halifesine ait olan Kara Abdal türbesi(Bekar
Sultan Türbesi) ve bölgenin Sultan II. Keykavus
hükümdarligi altinda bulundugu iddiasi 12.YY.
in sonundan itibaren bölgenin Türk Islam kültürü
hakimiyetinde oldugunu göstermektedir.
Kizilkaya köyü hudutlari içinde olan Asikli
Hüyükde, Mamasun Baraji nedeniyle yapilan ve halen
devam eden kazilarda ve Çatalsu Köyü Güvercin
Kayasi kazilarinda elde edilen bilgi ve bulgularla , yörede,
M.Ö. 8000'lerden günümüze yerlesik insan
topluluklarinin yasadigi tespit edilmistir. Diger bir degisle,
orta Anadolunun en eski yerlesim bölgesi ve en eski
köyü, Ilçemiz sinirlari içerisinde
yer almaktadir.
Gülagaç Iç Anadolu bölgesinin orta
kisminda, dogusunda Nigde ve Nevsehir il hudutlari, Güneyinde
Güzelyurt ve batisinda Aksaray merkez ilçe hudutlariyla
sinirlandirilmistir. Ilçe merkezinin nüfusu
yaklasik 5.000, rakimi 1170 dir.
Gülagaç’a bagli 5 kasaba, 8 köy
bulunmaktadir. Ilçenin ekonomisi tarima (kabak çekirdegi,
pancar, patates, tahillar) dayali olmakla birlikte yaz döneminde
gurbetçilerimizin izne gelmesi ilçeye hareket
getirmektedir.
Aksaray civari Osmanlinin son zamaninda, Nigde Vilayet
sancagina bagli iken 1920 yilinda tekrar müstakil sancak
olmustur. 1924 yilinda vilayetler kurulurken de adi Aksaray
vilayeti olarak degisen ilimiz,1933 yilinda vilayetlikten
alinarak Nigde iline bagli bir ilçe haline getirilince,
Ilçemiz Gülagaç’da bu ilçeye
bagli bir köy durumunda idi 1957 yilinda kasaba olan,
Ilçemizin o zamanki adi AGAÇLI kasabasidir.
Ilimiz Aksaray 15/06/1989 tarih ve 3578 sayili yasa ile
Il statüsüne kavusunca Agaçli kasabasi
da ayni tarihte ilçe olan Güzelyurt’a
baglanmistir.
Ilçemiz Gülagaç 09/05/1990 tarih ve
3644 sayili yasa ile merkezi Agaçli kasabasi adi
Gülagaç olarak degistirilerek Ilçe statüsüne
kavusmustur. Baslangiçta Ilçemize bagli 3
kasaba ve 8 köy bulunmakta iken 1996 yilinda Nigde
ilinden ayrilip Ilçemize baglanan Sofular ve Bekarlar
Kasabalari ile Kasaba sayisi 5‘e çikmistir.
ILÇENIN COGRAFYASI
Gülagaç Ilçesi, Iç Anadolu bölgesinin
orta kesiminde Kizilirmak'in güneyinde bulunan plato
üzerinde bulunmaktadir. Rakim’i 1.175 m.dir.
Kuzey ve Batisinda Ilimiz Aksaray, Dogusunda Nevsehir Iline
Bagli Derinkuyu ve Kuzey dogusunda Acigöl Ilçeleri
ve Güneyinde Aksaray’a bagli Güzelyurt Ilçeleri
ile komsudur.
Gülagaç Ilçesinin, yüzey sekilleri
bakimindan II. Jeolojik zamanda tesekkül etmis yöre
yanar daglarinin (Hasan Dagi) kizgin küllerinin sogumasi
sonucunda olusan yumusak kayalardan meydana gelen ufak daglar
ile bunlar arasinda serpilmis ovalardan olustugu görülmektedir.
En önemli yükseltisi Bekarlar kasabasi yakinlarindaki
1712 m. Ile Nenezi dagidir.
Yapilan çesitli iklim tasniflerine göre, Gülagaç
Ilçesi orta iklimler kusaginda olup, soguk yari kara
iklim tipine sahiptir. Yazlar sicak ve kurak kislar soguk
ve az yagisli, kis aylarinda genellikle kar seklindedir.
Ilçe geneli, bozkir dedigimiz ilkbaharda yeseren
yazin kuruyan otsu bitkilerle kapli olup, akarsu çevrelerinde
zamana göre yöre iklimine uygun ekonomik degeri
olmayan sögüt, kavak ve çesitli meyve agaçlari
ve çali tipi küçük agaçlar
yetismektedir.
Ilçe arazisi içerisinde dogup Mamasun barajina
dökülen karasu çayi adinda akarsu olup,
düzensiz debiye sahip yazlari genelde kuruyan küçük
dereler bulunmaktadir. Ayrica; Ilçemizin dogusundan
geçen karasu çayina karisan akarsu boyunca
bir adet dogal gölet vardir
ILÇENIN SOSYAL DURUMU
Ilçemiz ve bagli Kasaba ve köylerinde yerlesim
alanlarinda genellikle tek katli tas ve bazen de iki ve
üç katli yapilar kullanilmaktadir. Ancak son
yillarda ve özellikle Ilçe olduktan sonra, çok
katli betonarme binalar yapilmaktadir. Bunun yaninda Devlet-Belediye-Vatandas
katkilariyla yapilan ve halen Resmi dairelerin kullandigi
binalarda betonarme olarak yapilmistir. Binalarin bazilarinin
alt katlari, dükkân, depo ve garaj olara da degerlendirilmektedir.
Binalar genellikle sobali olup, yeni yeni kaloriferli binalarda
yapilmaktadir. Konut sorunu çok az seviyededir. Ilçe
ve kasaba merkezlerinde Belediye Imar Plani yapilmis olup,
binalar ruhsatli olarak yaptirilmaktadir.
Ilçe Merkezi ile kasaba ve köyleri arasindaki
iliskiler gayet iyidir. Halk gelenek ve göreneklerine
oldukça baglidir. Dügün merasimleri ile
dini ve milli bayram kutlamalari bir hayli görkemlidir.
Ananevi, dügün yemekleri verilir, kina gecesi
gelin alma merasimleri düzenlenir. Dügün
sahibine komsulari da maddi ve manevi katkilarda bulunurlar.
Misafirler en güzel sekilde agirlanirlar.
Ilçe Merkezinde 1 adet yerel radyo mevcut olup,
30 km. çapinda bir alana yayin yapmaktadir. TV yayinlari
normal olarak izlenmektedir. Ilçe merkezi ile Saratli
kasabasinda Halk Kütüphanesi mevcut olup, genelde
ögrenciler yararlanmaktadir. Halkin okuma aliskanligi
yoktur. Sportif faaliyet olarak ara sira amatör takimlar
arasinda müsabakalar düzenlenmektedir.
Ilçe halki genellikle tarim ve tarima dayali islerle
ugrasmaktadir. Tarimsal ürünler olarak Pancar,
Patates, Bugday, Arpa, vb. ürünler yetistirilmektedir.
Bu alanda, Ilçe halki erkek kadin ayrimi olmaksizin
birlikte is hayatina katilmaktadirlar. Ilçe halki
Tarimsal çalismalarin yaninda Ticaret ile de ugrasmaktadir.
Ilçe genelinde issizlik orani oldukça yüksektir.
Bunun nedeni de ticaret, hizmet, sanayi ve insaat sektörünün
çok az gelismesindendir. Bu nedenle Ilçe halkinin
çalisabilir kisilerinin bir çogu basta Aksaray
olmak üzere, yurdumuzun büyük kentlerine
gitmekte, bir kismi da yabanci ülkelere gitmektedir.
Ilçemiz çalisma ve is hayatinda Tarimin önemi
büyüktür. Bu amaçla Ilçemizde
Teskilati bulunan Tarim ve Köy isleri Bakanligi Teskilati
ile Merkez Ilçe ve Demirci, Gülpinar kasabalarinda
birer adet Tarim Kredi Kooperatifi, Ilçemiz halkina
hizmet vermektedir. Bunlar Tarim ve Hayvanciligin gelismesi
ve üretimin artmasi issizligin düsürülmesi
için gerekli çalismalari yapmaktadirlar. Ilçe
halki ayni zamanda basta T.C. Ziraat Bankasi olmak üzere
banklardan da Tarim ve Hayvancilik ile diger sektörlerde
is kurmak üzere Krediler alabilmektedirler. Ilçe
genelinde %20 oraninda yurtdisinda çalisan bulunmaktadir.
Bunlarin ilçemiz ekonomisine katkisi oldukça
büyük olup, yilin belirli aylarinda yaptirdiklari
ev ve isyerlerinin insaatinda, Ilçemizdeki issizligin
azalmasina katkida bulunmaktadir
ILÇENIN EKONOMIK DURUMU :
Ilçemizde, Ekonomi genelde eskiden oldugu gibi
yine tarim ve hayvancilik ile insaat isçiligi ve
yurtdisinda çalisanlarin Ilçemize kazandirdigi
dövize dayanmaktadir.
Ilçe Merkezinde 1, Demirci kasabasinda 1 ve Gülpinar
kasabasinda da 1 adet olmak üzere toplam 3 adet Tarim
Kredi Kooperatifi bulunmaktadir. Bu Kooperatifler, Ilçemiz
çiftçilerinin Gübre, Tarim alet ve araçlarinin
yanisira tohumluklarini temin etmekte, gerekirse çiftçileri
düsük faizli kredi ile de desteklemektedir. Ilçemizde
T.C. Ziraat Bankasinin subesi bulunmaktadir.
TARIM VE HAYVANCILIK
Ilçemizde en fazla; Bugday, Arpa, Nohut, Fasulye,
Patates ve Seker Pancari yetistirilmektedir. Diger bitkilerin
ise ekonomik degeri olmayip daha çok halkin kendi
ihtiyaçlarini karsilayacak miktarda yetistirilmektedir.
Tarimda dekar basina alinan ürün miktari düsüktür.
Son zamanlarda alinan tedbirler ve gübreleme gibi çalismalarla
bu miktar yükselmektedir.
Ilçemizde Hayvancilikta yapilmakta olup, genellikle
kendi et ve süt ihtiyaçlarini temin etmek için
küçükbas hayvan yetistirilmekle beraber
az miktarda ticari amaçla büyükbas hayvan
yetistirilmektedir. Bunlardan elde edilen süt, peynir
fabrikalarina satilmaktadir. Ancak bununda fazla bir ekonomik
degeri yoktur.
Gülagaç Ilçesinin yüzölçümü
529.170 dekar olup, bunun 303.539 dekari tarim arazisidir.
Tarim arazilerinin 271.219 dekari kiraç, 32.320 dekarlik
kismi sulu tarim arazisidir. Sulu tarim her geçen
gün daha da önem kazanmaktadir. Sahislar kendi
imkânlariyla tarlalarinin baslarina sondaj vurdurmak
suretiyle kiraç olan tarim arazilerini sulu tarim
arazisine çevirmektedir. Sulu Tarimda üründeki
verim artisi %100 oranini bulmustur. Ayrica bölgemizde
kiraç tarim arazilerinde Nadas uygulamasi söz
konusu iken, sulu tarima yönelme neticesinde nadas
alanlarinda azalma olmustur. Halkin daha önceden birkaç
ürün ektigi halde, sulu tarimin önemini kavramasindan
sonra ürün çesidi artmistir. Sulama neticesinde
hayvanciligin gelismesine etki etmesi halkin hayvan yemi
çesitlerine ilgi duymasina neden olmustur.
Ilçemizde sulama amaci ile yapilan beton kanalin
uzunlugu tahminen 37. 000. m. Toprak kanalin uzunlugu ise
130.000. m.'yi bulmaktadir. Bu kanallar ana kanal ile tali
kanallardan tesekkül etmistir. Ilçemizde toprak
kanalla yapilan sulama nedeniyle su kaybi orani oldukça
yüksek olup buda sulu tarimi zorlastirmaktadir.
SANAYI
Ilçemizde Sanayi fazla gelismemistir. Bunun nedeni
ise Ilçe dahilinde fabrika, Insaat, Tabii Madenler
bulunmamasindandir. Az sayidaki isyerinde oto tamiri, bakimi
yapilmaktadir. Bu alanda faaliyet gösteren 30' a yakin
atölye Ilçe merkezi ve kasabalarinda bulunmaktadir.
HIZMETLER
Ilçemizde hizmet sektörü fazla gelismemis
olup, az sayidaki Tasima sirketleri sadece yolcu tasima
hizmeti vermektedir. Bu da Ilçe merkezinden Il merkezine
yapilmaktadir. Ilçemizde turist çekecek önemli
bir tarihi ve turizm potansiyeli mevcuttur, ancak tanitima
ve alt yapi çalismasina ihtiyaç vardir. |